Đình An Đức Đông tọa lạc tại tổ 8, ấp 1, xã Trung An, TP. Mỹ Tho; nằm cách trụ sở UBND xã Trung An 500m về hướng Đông, cách trung tâm TP. Mỹ Tho 5km về hướng Tây, đường đi đến di tích bằng ô tô rất thuận tiện. Từ Quốc lộ I đến nghĩa trang liệt sĩ tỉnh ô tô vào đường khu công nghiệp đến Uỷ ban nhân dân xã Trung An rẽ vào đường Đoàn Thị Điểm đi 500m là tới di tích .

Cổng Đình

Đình An Đức Đông là di tích thuộc loại hình di tích lịch sử cách mạng kháng chiến, không chỉ có những giá trị về văn hóa tâm linh, mà còn ghi dấu các sự kiện kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Do ảnh hưởng của 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ, đình bị địch đốt phá nhiều lần, đã được nhân dân xây cất lại để làm nơi thờ cúng các vị thần linh, Thành hoàng làng. Hiện đình đã được trùng tu lại khang trang, nhưng vẫn giữ được dáng dấp ban đầu. Đình An Đức Đông,Theo địa bạ thời Minh Mạng làng An Đức Đông  được thành lập vào những năm đầu của thế kỷ 19 lúc bấy giờ gọi là thôn An Đức Đông. Đến thời Thiệu Trị nhân dân lập đình thờ Thành hoàng làng và các vị thần linh mà nhân dân tín ngưỡng lấy tên làng An Đức Đông đặt cho đình từ đó đình có tên An Đức Đông đến hôm nay. Thời vua Tự Đức đã sắc phong cho đình hai điệu sắc. Cuối thập niên 20 của thế kỷ 20 đình An Đức Đông là điểm hẹn của nhiều ngừơi yêu nước từ Tam Hiệp, chợ Giữa, Xoài Hột, Long Hưng Châu Thành thường lui tới hội họp cùng những nhà yêu nước của địa phương để bàn việc cứu nước. Đầu năm 1931 nhân kỷ niệm một năm ngày thành lập Đảng Cộng Sản Đông Dương, những người trong vùng tập hợp nhân dân tại đình để tuyên truyền cương lĩnh của Đảng. 

Quang cảnh bên ngoài sân Đình

Lá cờ đỏ búa liềm được treo trên cây dương của đình suốt một tuần lễ bọn tề làng không dám vào gỡ xuống mãi khi lính quận càn vào chúng mới dám kéo xuống. Lúc bấy giờ có hai ông Năm Cầm và Bảy Cầm là hạt nhân cách mạng của địa phương.

Tháng 11 năm 1940 cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra ở khắp nơi  trong tỉnh và ở làng Long Hưng. Các cán bộ cốt cán đã tập hợp nhân dân tại đình treo cờ đỏ búa liềm và kéo ra cùng nhân dân làng Trung Lương tại chùa Ông đi thị uy đoàn biểu tình tiếp tục đến miễu cây vông rồi giải tán. Giặc khủng bố gắt gao ông Bảy Cầm đưa gia đình lánh nạn xuống phụng Hiệp Cần Thơ, ông Năm Cầm phải trốn tránh giặc trong làng. Năm 1945 khi Nhật đảo chánh Pháp ông Năm Cầm tập họp quần chúng tại nhà và tại đình An Đức Đông bàn việc cứu nước. Lúc này Đình An Đức Đông trở thành nơi tập luyện võ nghệ của lực lượng Thanh Niên Tiền Phong của xã chuẩn bị cướp chánh quyền.

Cách mạng tháng tám 1945 thành công Đình An Đức Đông trở thành nơi họi họp và tổ chức các lớp học bình dân cho nhân dân trong xã. 

        Tháng 10 năm 1945 khi Thực dân Pháp quay lại đánh chiếm Mỹ Tho đình An Đức Đông trở thành trung tâm kháng chiến của Xã Trung An.

Đầu năm 1946 tỉnh Uỷ Mỹ Tho và huyện Ủy Châu Thành cử nhóm cán bộ do đồng chí Nguyễn Hữu Tín (Bảy Thường) làm trưởng nhóm ; Nguyễn Minh Gíac ( Hai Gíac) , Nguyễn Trừng Thanh ( Hai Lương), Nguyễn Văn Diệp về đây  hoạt động. Các đồng chí này lấy đình An Đức Đông làm điểm hội họp : nhiều đại hội tổ chức tại đây  như đại hội thành lập Đoàn thể Nông dân ; Phụ Nữ; Thanh Niên , mặt Trận Việt Minh. Suốt 2 năm 1946- 1947 là trụ sở Uỷ Ban Hành Chánh Kháng Chiến và Mặt trận Việt Minh xã. Tết Nguyên Đán 1947 hơn 300 đồng bào xã về dự mít tin, làm lễ mừng xuân và nghe phổ biến lệnh kháng chiến toàn quốc của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, sau đó kéo đi biểu tình thị uy .

 

 

     Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ vì ở gần đồn bót giặc chúng thường xuyên ruồng bố càn quét, bắn giết lực lượng cách mạng không thể công khai ở đình hoạt động, các cán bộ ta rút vào hoạt động bí mật đình An Đức Đông trở thành điểm hẹn và họp bí mật của xã.

Về kiến trúc: Đình được xây dựng theo kiểu chữ tam (≡ ), gồm ba phần: Vỏ ca (nơi để hát bội vào những dịp cúng lễ của đình), vỏ quy (nơi quy tụ trước khi vào chánh  điện làm lễ) và chánh điện ,nơi thờ chính của đình. Vỏ ca là ngôi nhà xây dựng theo kiểu tứ trụ, mái hình bánh ú lợp Fibrô xi măng, 4 cột cái đúc bằng bê tông, các cột hàng hiên vuông.

Trên 4 cột cái có 2 đôi câu đối viết vào thân cột: Chúc vạn thọ mong ân thánh đức / Niệm thần ân vật táng dân khang; Hiển thiên thu vĩnh hộ lê dân / Ngưỡng thánh đức ân phò cảm ứng.

Vỏ quy là ngôi nhà nối liền vỏ ca và chánh điện, cột bê tông mái lợp Fibrô xi măng. Qua vỏ quy là chánh điện (chánh tẩm), nơi thờ thần Thành hoàng của đình. Chánh điện được xây dựng theo kiểu tứ trụ, mái  bánh ú lợp fibrô xi măng. Trên 4 cột cái của chánh điện đắp nổi 4 con rồng bằng xi măng.

 Hiện nay, Di tích đình An Đức Đông có giá trị văn hóa tại đây, nhân dân địa phương thờ cúng Thành hoàng làng còn giữ lại nhiều nghi lễ cúng bái và các di vật mang đậm nét văn hóa dân tộc. Đình là điểm thường xuyên tổ chức đàn ca tài tử của xã. Đình An Đức Đông được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử cách mạng vào ngày 24-12-2009.

 

Kim Loan

13095012 thực hiện