Thành phố Mỹ Tho chính thức trở thành đô thị loại I trực thuộc tỉnh Tiền Giang vào năm 2016. Được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở ngành và đặc biệt là sự đồng thuận của nhân dân, thành phố đã có sự phát triển vượt bậc trong xây dựng đô thị. Công tác chỉnh trang đô thị đã góp phần tạo dựng bộ mặt thành phố ngày càng khang trang, sạch đẹp, xứng tầm đô thị loại 1, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân.
Bên cạnh những kết quả tích cực, thành phố Mỹ Tho vẫn đối mặt với không ít khó khăn và hạn chế trong quá trình phát triển đô thị. Với tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, hệ thống hạ tầng đô thị chưa đáp ứng kịp thời với nhu cầu sử dụng của người dân thành phố; tỷ lệ đất công viên, giao thông và công cộng còn thấp so với tiêu chuẩn; các tuyến đường trung tâm thường xuyên quá tải vào giờ cao điểm. Một số dự án trong kêu gọi đầu tư triển khai chậm; nguồn ngân sách nhà nước còn hạn chế trong khi nhu cầu vốn đầu tư chỉnh trang, phát triển đô thị rất lớn. Một số khu vực nhà ở chật hẹp khu vực phường 1, 2, 3, 4 đã hình thành từ lâu đời, các lô đất có diện tích nhỏ, đường hẻm nhỏ hẹp và hệ thoát nước không đảm bảo cho nhu cầu đời sống sinh hoạt của người dân. Hệ thống thoát nước mưa, nước thải sinh hoạt sử dụng chung, còn tình trạng ngập cục bộ khi trời mưa; hệ thống công viên, mảng xanh chưa được đầu tư đủ quy mô, diện tích để phục vụ cho nhu cầu vui chơi, giải trí, thể dục thể thao của người dân.
Từ thực trạng phát triển đô thị tại thành phố Mỹ Tho thời gian qua, thông qua công tác chỉnh trang để nâng cấp các khu nhà ở chật hẹp, trong thời gian tới thành phố cần phải tập trung thực hiện một số giải pháp như sau:
1. Về quy hoạch, quản lý quy hoạch, kiến trúc cảnh quan đô thị:
Cần rà soát lại toàn bộ các quy hoạch trên địa bàn thành phố, phân chia lại mạng lưới giao thông, xác định lại ranh giới giữa các khu vực dân cư, thương mại và công cộng để tối ưu không gian phát triển đô thị. Để đảm bảo các điều kiện trong thu hút phát triển đô thị, có cơ sở trong quản lý trật tự xây dựng cũng như việc đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong chỉnh trang và phát triển đô thị một cách đồng bộ, hiệu quả và định hướng phát triển bền vững, thành phố cần tăng tỷ lệ hoạch chi tiết các dự án phát triển đô thị; nâng cao chất lượng đồ án quy hoạch, đảm bảo tính khả thi và phù hợp tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng đất trong điều kiện đô thị hóa như hiện nay, nhằm giải tỏa áp lực cho các khu nhà ở chật hẹp tại trung tâm, thành phố cần định hướng mở rộng không gian phát triển đô thị ra vùng ven xung quanh trung tâm thành phố như các xã Trung An, Đạo Thạnh, Mỹ Phong, Tân Mỹ Chánh,.. Việc đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và các dự án phát triển đô thị tại vùng ven nội thành nhằm mục đích để giảm áp lực về dân số, cơ sở hạ tầng của khu vực trung tâm, từng bước đầu tư chỉnh trang nâng cấp khu vực trung tâm.
2. Huy động các nguồn lực đầu tư phát triển đô thị
Nhu cầu nguồn vốn đầu tư mở rộng không gian đô thị, chỉnh trang và phát triển đô thị là rất lớn, trong khi điều kiện nguồn vốn ngân sách còn hạn chế. Bên cạnh tranh thủ nguồn vốn tài trợ, vốn trung ương… thì giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư phát triển đô thị được coi là giải pháp mang tính đột phá. Khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào các dự án phát triển nhà ở, hạ tầng và dịch vụ công cộng, cụ thể bằng các chính sách ưu đãi, miễn giảm thuế cho các nhà đầu tư tham gia vào các dự án chỉnh trang đô thị.
Trong thời gian tới thành phố cần tập trung kêu gọi và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư thực hiện các dự án như: Khu đô thị Đông Bắc, Khu dân cư kênh Xáng Cụt giai đoạn 2, Khu dân cư đường Hùng Vương nối dài, Khu dân cư kênh đê Hùng Vương, Khu đô thị Mỹ Phong, Khu đô thị Tây Bắc, đường Nguyễn Công Bình nối dài và khu dân cư hai bên đường,…; bên cạnh đó, nhà nước cần đẩy nhanh thực hiện các dự án khu tái định cư nhằm tạo điều kiện thuận lợi khi triển khai thực hiện các dự án phát triển đô thị....
3. Việc chuẩn bị quỹ đất sạch
Tập trung tạo lập quỹ đất sạch, chuẩn bị tốt các điều kiện về đất đai, thực hiện hiệu quả trong công tác kêu gọi thu hút đầu tư các dự án phát triển đô thị, tạo nguồn lực phát triển đô thị. Phát huy lực lượng thực hiện công tác tác giải phóng mặt bằng, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã được phê duyệt.
Việc lập quy hoạch chi tiết trục đường mới trong quy hoạch phải đảm bảo quy định tại Điều 31 Luật quy hoạch đô thị năm 2009 như sau: Phạm vi lập quy hoạch tối thiểu là 50 mét mỗi bên kể từ phía ngoài chỉ giới đường đỏ của tuyến đường dự kiến; Khai thác hiệu quả quỹ đất hai bên đường; nghiên cứu không gian kiến trúc, hình khối công trình, khoảng lùi của các công trình cụ thể, bảo đảm tăng cường tính chỉnh thể và tính đặc trưng của khu vực. Công tác chuẩn bị quỹ đất để phát triển đô thị theo quy hoạch, được quy định tại Điều 62 Luật quy hoạch đô thị năm 2009: Khi triển khai dự án phát triển các tuyến đường giao thông theo quy hoạch đã được phê duyệt, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải đồng thời tổ chức thu hồi đất hai bên đường theo quy hoạch, tổ chức đấu giá hoặc đầu thầu để lựa chọn chủ đầu tư theo quy định của pháp luật. Khi các dự án được triển khai góp phần thực hiện hoàn thiện các tiêu chí đô thị loại I thuộc tỉnh. Trong thời gian tới khi các dự án này được triển khai thực hiện sẽ góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tạo đột phá trong chỉnh trang và phát triển đô thị.
4. Xây dựng cơ sở hạ tầng
Tập trung triển khai thực hiện đầu tư các công trình theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, trong thực hiện cần phải quan tâm ngay bước đầu về chất lượng thiết kế công trình, thi công và giám sát công trình. Ưu tiên nguồn vốn thực hiện đầu tư các công trình chỉnh trang tạo nét mỹ quan đô thị. Tập trung đầu tư nâng cấp, mở rộng các tuyến đường theo quy hoạch để kích thích phát triển không gian nội thị, góp phần quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cụ thể: Đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các công trình đang triển khai như: đường D7 và khu dân cư hai bên đường; thu hút đầu tư các dự án hạ tầng đô thị như: đường Vành đai, đường kết nối với đường huyện 35 vào trung tâm thành phố, đường Nguyễn Công Bình nối dài và khu dân cư hai bên đường, các cơ sở giáo dục, y tế, công viên cây xanh,…, đồng thời hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện hoàn thành các dự án theo tiến độ được duyệt, khi đó tiêu chuẩn mật độ đường giao thông đạt yêu cầu tiêu chuẩn đô thị loại I thuộc tỉnh. Các tuyến đường hình thành là cơ sở trước tiên tạo tiền đề cho việc thu hút cư dân dịch chuyển từ trung tâm đến các khu vực ngoại thành, từng bước giãn dân khu vực trung tâm.
5. Xây dựng các khu nhà ở mới có chất lượng
Để thực hiện công tác giãn dân, trước hết phải có chính sách hỗ trợ tài chính và tái định cư, có phương án bố trí nơi ở mới với đầy đủ cơ sở hạ tầng và dịch vụ thiết yếu, đảm bảo cư dân có chỗ ở mới tốt hơn hoặc ít nhất tương đường với chỗ ở cũ.
Để tối ưu hóa không gian đất, cần xem xét đến việc xây dựng các tòa nhà cao tầng có tích hợp các tiện ích công cộng. Bên cạnh đó, tái cấu trúc lại khu nhà ở cũ như cải tạo, nâng cấp hoặc thay thế các khu vực nhà ở cũ, xuống cấp bằng các loại hình nhà ở mới, an toàn và tiện nghi hơn.
6. Về lĩnh vực xã hội
Cần có chính sách cho người bị giải tỏa, chính sách về nhà ở tái định cư và nhà ở xã hội. Xây dựng đề án từng bước thực hiện di dời các nhà ở trên, ven sông, kênh, rạch; xây dựng khu ở mới thay thế cho khu nhà ở chật hẹp theo hình thức chỉnh trang đô thị, từng bước dãn dân khu vực trung tâm thành phố. Tập trung quy hoạch các khu tái định cư có điều kiện thuận lợi đáp ứng nhu cầu di dời dãn dân và thực hiện các dự án trong thời gian tới.
Chính quyền thành phố cần tạo điều kiện về sinh kế và việc làm cho cư dân đến nơi ở mới, đảm bảo thu nhập ổn định cho người dân, cung cấp các chương trình đào tạo nghề để cư dân có thể tìm kiếm các công việc phù hợp với kỹ năng mới. Bên cạnh đó, cần có những chính sách ưu đãi về tài chính như giảm thuế, vay vốn ưu đãi cho các hộ dân di dời; cung cấp các dịch vụ công miễn phí hoặc giảm giá tại các khu vực tái định cư trong thời gian đầu.
7. Mở rộng không gian phát triển đô thị
Với quy mô diện tích của thành phố Mỹ Tho hiện nay là 82km2, chỉ đạt 55% so với tiêu chuẩn của đô thị loại I thuộc tỉnh (150km2). Đây cũng là một hạn chế về không gian để thành phố phát triển hạ tầng, tiện ích xã hội phục vụ nhu cầu cư dân đô thị như: đường giao thông, cơ sở giáo dục, y tế, trung tâm dịch vụ đô thị,… Thành phố cần có phương án mở rộng không gian đô thị trong tương lai, đảm bảo nhu cầu cuộc sống người dân xứng tầm đô thị loại I thuộc tỉnh.
Công tác chỉnh trang các khu nhà ở chật hẹp tại thành phố Mỹ Tho là một nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự quyết tâm và đồng thuận của các cấp chính quyền cùng toàn thể nhân dân. Thành phố cần xây dựng chiến lược hành động cụ thể, thành lập ban chỉ đạo với sự tham gia của các ngành chuyên môn và tham vấn chuyên môn từ đơn vị tư vấn có kinh nghiệm.
Việc chỉnh trang đô thị không chỉ mang lại bộ mặt khang trang cho thành phố mà còn cải thiện đáng kể chất lượng sống của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Thành phố Mỹ Tho cần xác định đây là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, thực hiện đồng bộ và xuyên suốt để xây dựng một đô thị hiện đại, văn minh, đáng sống, xứng tầm vị thế đô thị loại I của tỉnh Tiền Giang./.
Thu Trà thực hiện
